İyilik Yap Denize At

Yunan filozof Aristoteles hayatın özü, "Başkalarına hizmet etmek ve iyilik yapmak" olduğunu söylemiştir… Son araştırmalarda ise, başkalarına hizmet etmek ve iyilik yapmak sağlığın özü olabileceği bulunmuştur. Aslına baktığımızda hayvanlar aleminde de yardım etme destek olma davranışı var. Acaba yaşamın özü bu olabilir mi? Bağış yapmak ya da herhangi yardım kuruluşunda gönüllü çalışmak veyahut herkesten bağımsız olarak çalışmak doğa için toplum için gelecek nesiller için … Üçünden birini veya hepsini yapmış olabilirsiniz, ben yaşam özü olduğunu düşünürken bilim de bu konuyu derinlemesine incelemektedir. Bu konuda birçok makale ve araştırma yapılmış ve yapılmaktadır. Sizlere bu yazımda bazı araştırmalardan ve kişisel düşüncemden bahsetmeyi planlamaktayım.

Cambridge Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, yaş aralığı 50 yaş üzeri yardım kuruluşlarında ya da bağış gönüllüsü olan kimselerin yaşam doyumlarının herhangi yardım kuruluşunda ya da bağışta bulunmayan kimselere göre daha yüksek bulunmuştur. Yine benzer bir araştırma İngiltere’de yapılmış olup yardımlaşma, gönüllülük toplumdaki güveni ve suç işleme oranlarını düşürdüğü bulunmuştur. Gönüllülük için harcanan saatler ile psikolojik refah arasındaki doğrusal olmayan ilişkiler bulunmaktadır. Gönüllü faaliyet ve gönüllü kimsenin refahı arasında kayda değer bir ilişki bulunmadığı gibi kayda değer hiçbir cinsiyet etkileşimi ortaya çıkmadığı görülmüştür çoğu araştırmada. Fakat harcanan zaman ile sonuç arasında bir ilişki Harvard Üniversitesi’nde bulunmuştur. Harvard Üniversitesi de bu konuda çeşitli incelemeler ve araştırmalar yapmıştır bu araştırmalardan birinde ise bulunan sonuç yaşam özü olduğudur, ve sağlığımızı olumlu etkilediğini hatta tansiyonumuzu dengelediği bulunmuştur. Sağlığı iyileştirdiği düşünülen herhangi bir faaliyette olduğu gibi, araştırmacılar gönüllülüğün en büyük faydayı sağlayan belirli özelliklerini belirlemeye çalışıyorlar. Örneğin, tansiyonunuzu düşürmek veya daha uzun yaşamak için gönüllü çalışmaya ne kadar zaman ayırmanız gerekir? Carnegie Mellon çalışmasında, yılda 200 saat gönüllülük, kan basıncının düşmesiyle ilişkilendirildi. Diğer çalışmalar, yılda 100 saat kadar az bir gönüllülüğün sağlık açısından bir yararı olduğunu buldu. Hangi tür gönüllü faaliyetler sağlığı en çok iyileştirir? Maalesef henüz bilinmiyor.

Kimi bilim insanları ise ego ile ilgili olduğunu düşünmektedir. Ego, kişi kendini daha iyi hissetmek için yardım eder diyor bir kısım bilim insanı fakat bu bana çok pragmatik geldiği için yukarıdaki araştırmalardaki sonuçları böyle düşünerek elde edebileceğimizi düşünmüyorum. Yardım ya da bağış, gönüllülük herhangi karşılık beklenmeden yapıldığında sadece karşımızdaki kişinin ya da canlının yaşamına dokunmuş oluşumuz önemlidir. Bu şekilde yaklaşıldığında ise doyum duygusu kaçınılmaz. İyilikler belli bir karşılık beklenerek yapıldığında kişiyi sadece yorar diye düşünüyorum. Çünkü, bizim için büyük bir iyilik olabilir ama karşıdaki kişi veyahut canlı bunu böyle algılamayabilir, algılamak zorunda değil.

İyilik yapmak tamamen çıkar ile ilgili diyen insanlara rastlamaktayım, çıkarım varsa yapayım yoksa yapmayım, hayat bu kadar al-ver mi? Bu kadar net mi? Al-ver hesabı içerinde doyumdan bahsedebilir miyiz?

İyilikle kalın :)

Psikolog Tutkunur ÜNLÜ

Kaynakça:

CHOI, N., & KIM, J. (2011). The effect of time volunteering and charitable donations in later life on psychological wellbeing. Ageing and Society, 31(4), 590-610. doi:10.1017/S0144686X10001224.

Windsor, T. D., Anstey, K. J. and Rodgers, B. 2008. Volunteering and psychological well-being among young-old adults: how much is too much? The Gerontologist, 48, 1, 59–70.

Wheeler, J. A., Gorey, K. M. and Greenblatt, B. 1998. The beneficial effects of volunteering for older volunteers and the people they serve: a meta-analysis. International Journal of Aging and Human Development, 47, 1, 69–79

https://www.health.harvard.edu/blog/volunteering-may-be-good-for-body-and-mind-201306266428